Luật bảo hiểm xã hội và những thay đổi đáng chú ý năm 2021

Năm 2021 đánh dấu rất nhiều những thay đổi của Luật bảo hiểm xã hội. Những thay đổi đáng chú ý đó là gì? Người lao động và doanh nghiệp đặc biệt lưu ý.

Luật bảo hiểm xã hội và những thay đổi đáng chú ý về điều kiện hưởng lương hưu năm 2021. Bộ luật lao động 2019 có hiệu lực đánh dấu hàng loạt những thay đổi mới trong chính sách bảo hiểm xã hội. Những chính sách này ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của người lao động và doanh nghiệp. Bài viết sau Bảo hiểm xã hội điện tử eBH sẽ chia sẻ đến bạn đọc những thay đổi đáng chú ý về điều kiện hưởng lương hưu.

Luật bảo hiểm xã hội và những thay đổi đáng chú ý về điều kiện hưởng lương hưu.  

1. Luật bảo hiểm xã hội

Bảo hiểm xã hội (BHXH) là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động (NLĐ) khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội. Để đảm bảo thực hiện nghiêm túc các chế độ bảo hiểm xã hội đã đề ra nhà nước và chính phủ đã ban hành Luật bảo hiểm xã hội.

1.1 Căn cứ pháp lý của luật bảo hiểm xã hội

Luật bảo hiểm xã hội quy định chế độ, chính sách BHXH; quyền và trách nhiệm của người lao động, người sử dụng lao động. Ngoài ra còn quy định trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến BHXH, tổ chức đại diện tập thể lao động, tổ chức đại diện người sử dụng lao động; cơ quan BHXH; quỹ BHXH; thủ tục thực hiện BHXH và quản lý nhà nước về BHXH.

Luật bảo hiểm xã hội 2014 (Luật số: 58/2014/QH13) ban hành ngày 20/11/2014 là căn cứ pháp lý điều chỉnh cho mọi vấn đề liên quan đến BHXH hiện hành. Luật bảo hiểm xã hội 2014 cũng là căn cứ xây dựng mọi văn bản Pháp luật khác liên quan đến BHXH hiện nay. 

1.2 Các chế độ bảo hiểm xã hội được quy định tại luật bảo hiểm xã hội

Các chế độ bảo hiểm xã hội được quy định tại luật bảo hiểm xã hội gồm có:

• Bảo hiểm xã hội bắt buộc có các chế độ sau đây: Ốm đau; thai sản; tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; hưu trí; tử tuất.
• Bảo hiểm xã hội tự nguyện có chế độ hưu trí và tử tuất.

Bên cạnh các chế độ nêu trên còn có chế độ bảo hiểm hưu trí bổ sung do Chính phủ quy định. Người lao động và người sử dụng lao động cần nắm được các quy định về BHXH để chủ động làm việc, tránh các vi phạm gây thiệt hại cho mình. 

2. Những thay đổi đáng chú ý về điều kiện hưởng lương hưu theo luật bảo hiểm xã hội mới nhất

Căn cứ theo Điều 169, Bộ luật lao động 2019 quy định về tuổi nghỉ hưu của người lao động. Theo đó, từ 1/1/2019 bắt đầu thực hiện lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu, dẫn đến sự thay đổi về điều kiện hưởng lương hưu đối với NLĐ. Năm 2021, NLĐ sẽ có thời gian nghỉ hưu kéo dài thêm 3 tháng đối với nam và 4 tháng đối với nữ. 

2.1 Thay đổi về điều kiện hưởng lương hưu theo luật bảo hiểm xã hội mới áp dụng cho NLĐ tham gia BHXH bắt buộc.

NLĐ tham gia BHXH bắt buộc có điều kiện hưởng lương hưu được xét 2 trường hợp như sau:

a, Xét trường hợp NLĐ không bị suy giảm khả năng lao động:

Căn cứ theo Điều 169, Bộ luật lao động 2019 và Căn cứ theo Điều 54, Luật bảo hiểm xã hội 2014 điều kiện hưởng lương hưu đối với người lao động năm 2021 như sau:

Người lao động, cán bộ, công chức khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

• Nam đủ 60 tuổi 03 tháng; nữ đủ 55 tuổi 04 tháng (theo quy định cũ lao động nam đủ 60 tuổi; lao động nữ đủ 55 tuổi) trong điều kiện lao động bình thường.
• Nam đủ 55 tuổi 03 tháng, nữ đủ 50 tuổi 04 tháng (Trước đây nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi) và có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc có đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn (Trước đây không quy định phải làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn) bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01/01/2021.

• Nam đủ 50 tuổi 03 tháng; nữ đủ 45 tuổi 04 tháng và có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò (trước đây từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi)
• Người bị nhiễm HIV do tai nạn rủi ro nghề nghiệp trong khi thực hiện nhiệm vụ được giao (trước đây không quy định “khi thực hiện nhiệm vụ”)

Thay đổi đáng chú ý về điều kiện hưởng lương hưu năm 2021 theo luật bảo hiểm xã hội mới nhất.

Đối với trường hợp là quân nhân chuyên nghiệp, sĩ quan, hạ sĩ quan nghỉ việc có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên được hưởng lương hưu khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

• Nam đủ 55 tuổi 03 tháng, nữ đủ 50 tuổi 04 tháng (Trước đây nam đủ 55 tuổi, nữ đủ 50 tuổi) trừ trường hợp Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam, Luật Công an nhân dân, Luật Cơ yếu, Luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng có quy định khác .
• Nam từ đủ 50 tuổi 03 tháng, nữ từ đủ 45 tuổi 04 tháng (Trước đây nam từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi, nữ từ đủ 45 tuổi đến đủ 50 tuổi) có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc có đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn (Trước đây không quy định phải làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn) bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01/01/2021.

• Người bị nhiễm HIV do tai nạn rủi ro nghề nghiệp trong khi thực hiện nhiệm vụ được giao (Trước đây không quy định “khi thực hiện nhiệm vụ”).

Lao động nữ là cán bộ, công chức cấp xã hoặc là người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn tham gia BHXH khi nghỉ việc mà có từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm đóng BHXH và nam đủ 60 tuổi 03 tháng, nữ đủ 55 tuổi 04 tháng (Trước đây không quy định đối tượng lao động nữ là cán bộ, công chức cấp xã; tuổi nghỉ hưu là đủ 55 tuổi). 

b, Xét trường hợp bị suy giảm khả năng lao động: 

Người lao động, cán bộ, công chức, viên chức khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu nêu trên nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

• Nam đủ 55 tuổi 03 tháng và nữ phải đủ 50 tuổi 04 tháng, khi bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81% (trước đây nam đủ 55 tuổi, nữ đủ 50 tuổi).
• Nam đủ 50 tuổi 03 tháng và nữ phải đủ 45 tuổi 04 tháng khi bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên (trước đây nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi).
• Có đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.

Đối với quân nhân chuyên nghiệp, sĩ quan, hạ sĩ quan khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên, bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu nêu trên khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

• Nam đủ 55 tuổi 03 tháng, nữ đủ 50 tuổi 04 tháng (trước đây nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi)
• Có đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm

2.2 Thay đổi về điều kiện hưởng lương hưu đối với trường hợp tham gia BHXH tự nguyện

Căn cứ theo Điều 72, Luật bảo hiểm xã hội 2014 và lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu theo Bộ luật lao động 2019, điều kiện hưởng lương hưu đối với người tham gia BHXH tự nguyện  năm 2021 như sau:

Từ ngày 01/01/2021, người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu khi đáp ứng đủ các điều kiện sau đây:

• Đủ 60 tuổi 03 tháng với nam, 55 tuổi 04 tháng với nữ (trước đây đủ 60 tuổi với nam, 55 tuổi với nữ).
• Đủ 20 năm đóng BHXH trở lên.

Như vậy, theo quy định của luật bảo hiểm xã hội từ năm 2021, điều kiện hưởng lương hưu của NLĐ đã đồng loạt tăng về thời gian được hưởng lương hưu. Ngoài ra còn có thêm các điều kiện hưởng khác áp dụng cho một số trường hợp đặc biệt đã nêu ở trên.

Để được tư vấn và hiểu rõ hơn về các các thay đổi liên quan đến BHXH năm 2021 người lao động và quý bạn đọc có thể liên hệ theo địa chỉ: 

• Bảo hiểm xã hội điện tử eBH: Số 11, Đặng Thùy Trâm, P. Cổ Nhuế 1, Q. Bắc Từ Liêm, TP. Hà Nội. 

• Hotline 24/7: MB 1900558873/ MN 1900558872

Bảo hiểm xã hội điện tử eBH trân trọng cảm ơn quý bạn đọc, quý doanh nghiệp đã ủng hộ và sử dụng các sản phẩm dịch vụ của chúng tôi.