Hằng năm, cứ mỗi dịp trăng tròn vào tháng 7 âm lịch thì tại các gia đình lại chuẩn bị những mâm lễ cúng để bày tỏ lòng thành kính lên đức phật và ông bà tổ tiên nhằm phát lộc cho những vòng hồn không có chốn nương tựa. Theo như tín ngưỡng dân […]
Hằng năm, cứ mỗi dịp trăng tròn vào tháng 7 âm lịch thì tại các gia đình lại chuẩn bị những mâm lễ cúng để bày tỏ lòng thành kính lên đức phật và ông bà tổ tiên nhằm phát lộc cho những vòng hồn không có chốn nương tựa.
Theo như tín ngưỡng dân gian của Việt Nam chúng ta thì tháng 7 âm lịch được xem là tháng cô hồn hay là tháng của ma quỷ. Vào ở thời điểm này,diêm vương mở cửa cho các vong hồn được tự do đi lại ở chốn trần thế, là những linh hồn phải chết đường chết chợ không ai thân thích cũng không có phương hướng tìm đường về nhà . Cũng vào thời điểm này thì theo đạo phật, đây được xem là tháng vu lan báo hiếu .
Lễ cúng cô hồn và ma quỷ khác với mục đích của lễ cúng vu lan báo hiếu . Tuy nhiên việc này lại được tổ chức ở trong cùng một ngày cho nên có nhiều người không hề phân biệt được rõ và cũng không nắm được hết ý nghĩa, cứ nhầm tưởng chúng là một.
Lễ cúng cô hồn hay ma quỷ là cách giúp cho những vong hồn còn vảng vất ở chốn dương gian sớm được siêu thoát và không quấy nhiễu cuộc sống của những người đang còn sống. Lễ cúng Vu Lan là để bày tỏ lòng biết ơn thành kính để dâng lên cha mẹ nhiều kiếp siêu thoát có cuộc sống yên ổn, sung sướng không có đau khổ.
Một bên là để bố thí cho những vong hồn không có ai thờ cúng còn một bên là báo hiếu . Cả hai việc này đều mang tính chất của 2 lễ cúng khác nhau, bởi vậy cho nên mâm lễ cúng cũng cần phải có những vấn đề cần phải chú ý như sau :
Cúng rằm tháng 7 thực chất cũng không nhất thiết là phải mâm cao cỗ đầy mà là do ở cái tâm, lòng thành của mỗi người. Ngày lễ Vu Lan ngoài việc mọi người đi lễ chùa làm lễ, làm tại nhà thì các gia đình nên làm một mâm cơm thắp lên bàn thờ của Đức Phật , rồi các vị thần linh cùng ông bà tổ tiên. Việc cúng Vu Lan tại nhà tốt nhất là nên thực hiện theo các nghi lễ như : cúng phật, cúng thần lunh, cúng cô hồn và cuối cùng là phóng sinh.
1. Mâm lễ cúng Đức Phật, chư vị thần linh và gia tiên
Mẫm lễ này thường được chuẩn bị từ trước ngày 15/7 âm lịch. Đối với mâm cúng Đức Phật thì chủ yếu là đồ chay hoặc có thể là mâm ngũ quả, không bày các đồ ăn mặn. Theo như quan niệm xưa thì mâm cúng đức phật nên làm vào ban ngày và khi cúng thì nên đọc kinh Vu Lan để hiểu về ngày báo hiếu.
Đối với mâm lễ cúng tạ ơn thần linh và gia tiên thì chuẩn bị đồ cúng tùy theo tâm mỗi người, có thể làm đô chay hoặc mặn. Tốt nhất là cúng vào ban ngày.
Mâm lễ cúng thần linh với gia tiên thường được chuẩn bị nhiều đồ mặn hơn. Mâm lễ này thường có hoa, xôi, gà, rượu và một vài món sáng tạo để thể hiện lòng thành. Khi cúng bao gồm cả tiền vàng, giày dép, quần áo ….để cho ông bà cha mẹ nơi chín suối được hưởng cuộc sống sung túc như ở dương gian.
2. Mâm lễ cúng chúng sinh, "xá tội vong nhân"
Lễ cúng cô hồn và ma quỷ thì được thực hiện vào lúc xẩm tối. Bởi theo như quan niệm của dân gian thì ánh sáng ban ngày rất mạnh và các vong hồn yếu ớt không thể lấy được thức ăn , cứ vất vưởng và quấy nhiễu. Thời điểm xẩm tối cũng là lúc thích hợ để bố thí, xua đuổi những oan hồn đó để chúng không làm phiền gia đình nữa.
Mâm cỗ để cúng cô hồn thường đặt ở ngoài sân và cúng chay để không phát sinh thêm lòng tham của các cô hồn.
Mâm cúng thường bao gồm là cháo trắng, chè trắng, tiền lẻ, xôi trắng nắm thành những nắm nhỏ, càng nhiều càng tốt để cho chúng không tranh giành nhau. Và cũng đừng quên một bát gạo trộn muối để rắc vào cuối buổi cúng, lưu ý là bạn phải rắc về ở mọi phương và không rắc vào nhà. Đây cũng chính là hình thức tiễn người âm đi.
Đối với vàng mã cúng chúng sinh thì nên khiếm tốn, cứ mỗi thứ một ít nhưng phải giống nhau để cho chúng không giành giật nhau.
Theo như quan niệm ngày xưa thì khi cúng chúng sinh xong, trẻ con thường hay đến tranh cướp mâm cỗ vì đó là lộc nên phải đem cho chứ không nên giữ trong nhà , làm như thế sẽ không tốt.
Rằm tháng 7 đã trở thành một nét đặc trưng độc đáo hằng năm của người Việt. Đây cũng chính là thời điểm gia đình sum vầy quây quần bên mâm cơm xua tan những muộn phiền. Dù sao đó cũng chỉ là tục lệ nhưng cũng sẽ khiến cho mỗi người cảm thấy vững tâm hơn.
