Muốn chăm con tôt bản thân những người phụ nữ phải khoẻ mạnh. Ngày nay có một điều cực kỳ đau thương : Ung thư đang trẻ hoá. Chúng ta chứng kiến quá nhiều những người phụ nữ có con nhỏ ra đi vì ung thư : Ung thư vú, ung thư cổ tử cung […]
Muốn chăm con tôt bản thân những người phụ nữ phải khoẻ mạnh. Ngày nay có một điều cực kỳ đau thương : Ung thư đang trẻ hoá. Chúng ta chứng kiến quá nhiều những người phụ nữ có con nhỏ ra đi vì ung thư : Ung thư vú, ung thư cổ tử cung …. Nếu may mắn giữ được tính mạng, nhiều gia đình kiệt quệt về kinh tế. Việc tầm soát ung thư rất là quan trọng.
UNG THƯ CỔ TỬ CUNG
Do không có biểu hiện lâm sàng rõ ràng biện pháp tốt nhất là khám tầm soát định kỳ.
UTCTC là khối u ác tính đứng thứ 2 sau ung thư vú(12% các ung thư đường sinh dục nữ) , thường xảy ra ở ranh giới giữa biểu mô lát tầng và biểu mô trụ của cổ tử cung. Có nhiều loại UTCTC : Trong đó ung thư nguồn gốc biểu mô chiếm tỷ lệ cao nhât( tế bào vảy chiếm 85-90%, tuyến chiếm 10- 15%). Ngoài ra còn có sarcoma, u thần kinh nội tiết, …. rất hiếm gặp.
Theo số liệu thống kê tại việt nam tỷ lệ là 35,6/100000 phụ nữ bị UTCTC. Kết quả điều trị chúng phụ thuộc hoàn toàn vào thời điểm chẩn đoán. Càng sớm càng tốt. Về cơ bản ở giai đoạn đầu , không có dấu hiệu báo sớm gì cả.
Chỉ khi nào vô tình bệnh nhân đi khám âm đạo- Tử cung bằng mỏ vịt thì thấy CTC có vết loét trượt , một vùng trắng không điển hình hoặc tăng sinh mạch máu. Khi bệnh nhân có triệu chứng ra máu âm đạo bất thường giữa kỳ kinh, ra máu sau giao hợp, hoặc khí hư hôi lẫn máu, kèm cơ thể suy kiệt lúc đó đi khám thì đã ở giai đoạn nặng. Chính vì vậy việc tầm soát ung thư rất quan trọng.
Về việc tầm soát ung thư mình viết riêng một bài ( bào thứ 3). Sau đây là các yếu tố nguy cơ gây ung thư cổ tử cung :
– Nhiễm Human papilloma virus( HPV các type 16,18,31,45,51-53,58. Chúng sinh ra các protein tạo ung thư E6,E7). Nhiễm herpes virus
– Tuổi : 40-70
– Điều kiện kinh tế thấp
– Quan hệ tình dục sớm, nhiều bạn tình, hút thuốc lá
– Vệ sinh cá nhân kém
– Suy giảm miễn dịch, dùng corticoid dài ngày, hoá chất ..
– Dùng quá nhiều thuốc tránh thai dạng uống, yếu tố gia đình
– Viêm nhiễm đường sinh dục nhiều lần.
UTCTC được phân giai đoạn dựa vào khám lâm sàng.
GIAI ĐOẠN 1
– Giai đoạn 1 A: ung thư xâm lấn chỉ phát hiện trên vi thể Xâm lấn vào chất nền tối đa 5 mm. Rộng 7 mm
– Giai đoạn 1A1: Xâm lấn vào chất nền không quá 3 mm , rộng không quá 7 mm
– Giai đoạn 1 A2: Xâm lấn vào chất nền 3-5 mm, rộng hơn 7 mm
– Giai đoạn 1 B: Các sang thương phát hiện trên lâm sàng, khi trú tại cổ tử cung hoặc sang thương to hơn 1 A
– Giai đoạn 1 B1: Sang thương ko quá 4 cm
– Giai đoạn 1 B2 : Sang thương lâm sàng lớn hơn 4 cm
GIAI ĐOẠN 2
Ung thư xâm lấn ra khỏi cổ tử cung nhưng chưa tới thành chậu. Lan tơi âm đạo nhưng chưa tới 1/3 dưới âm đạo.
– Giai đoạn 2A: không thấy rõ xâm lấn mô cạnh tử cung
– Giai đoạn 2 B: Xâm lấn rõ mô cạnh tử cung.
GIAI ĐOẠN 3
Ung thư lan tới thành chậu. Khám trực tràng không thấy khoảng trổng u và thành chậu. U lan tới 1/3 dứoi âm đạo. Kèm theo thận ứ nước hoặc mất chức năng.
– Giai đoạn 3 A : Chưa lan tới thành chậu
– Giai đoạn 3 B: Lan tới thành chậu kèm thận ứ nước hoặc mất chức năng.
TIÊM HPV
Ở việt nam thường tiêm 2 loại : Cervarix của bỉ ( type 16,18) và Gardasil của Mỹ( type 6,11,16,18). Các bạn lên tiêm của mỹ hơn vì tới 4 type HPV trong đó có 2 type gây ung thư cổ tử cung và 2 tupe gây sùi mào gà . Tiêm 3 mũi ( mũi 2 cách mũi 1 :2 tháng , mũi 3 cách mũi 1 : 6 tháng). Vacxxin này có hiệu quả tới 30 năm.
Tất cả các đối tượng nữ giới từ 9-26 tuổi nên tiêm ngừa HPV trước lần quan hệ đầu tiên phòng ngừa ung thư cổ tử cung cho HPV. Các phụ nữ lớn tuổi hơn đã quan hệ tình dục hoặc có con vẫn tiêm được nhưng trước khi tiêm lên khám phụ khoa sàng lọc ung thư cổ tử cung , nếu không bị hẵng tiêm , bị thì chữa.
Lưu ý
– Khám sức khoẻ trước khi tiêm.
– Không tiêm khi đang mang thai và cho con bú. Nên có thai sau 1 tháng tiêm mũi 3.
– Người đã từng mắc HPV tiêm vẫn có giá trị tránh tái nhiễm.
Tiêm ngừa HPV không có nghĩa bạn không bị ung thư cổ tử cung nữa vì còn nhiều nguyên nhân khác hoặc do type khác . Đối với người tiêm HPV tối thiểu 3 năm tầm soát ung thư CTC /1 lần. Với người không tiêm năm ít nhất 1 lần tầm soát.
